Laktoza jest dwucukrem składającym się z glukozy i galaktozy, który znajduje się w mleku i jego przetworach, a także wielu innych produktach spożywczych. Jest bogatym źródłem łatwo przyswajalnej energii, ma właściwości probiotyczne, wpływa na prawidłową motorykę jelit i proces ich regeneracji.
Nietolerancja laktozy jest spowodowana zbyt małą aktywnością laktazy – enzymu, który jest odpowiedzialny za trawienia laktozy. W takiej sytuacji nietrawiona laktoza zwiększa ciśnienie osmotyczne w jelicie cienkim, doprowadzając do przenikania wody do przewodu pokarmowego. Wówczas bakterie bytujące w jelicie „zjadają” zalegającą laktozę, a produktem ubocznym bakteryjnej fermentacji są gazy i kwasy tłuszczowe, które wywołują dolegliwości jelitowe i podrażniają śluzówkę jelita. Gdy w jelicie jest duże ciśnienie osmotyczne, wtedy pojawia się biegunka, a taki stan (gdy jest przewlekły) doprowadzić może do groźnego odwodnienia organizmu.
Wyróżnić można trzy typy nietolerancji laktozy:
- pierwotną (nietolerancja dziedziczona genetycznie, występuje u osób dorosłych, jako niedobór laktozy - tzn. nie zanika ona w sposób całkowity);
- wrodzoną (brak zdolności wytwarzania laktazy od poczęcia);
- wtórną (która ma charakter tymczasowy, przejściowy, występująca podczas uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego przez leki przeciwzapalne lub antybiotyki; może mieć też charakter utrwalony, spowodowany przez niektóre choroby, np. HIV, celiakię, alergię przewodu pokarmowego, mukowiscydozę).
Podstawowe objawy nietolerancji laktozy występują praktycznie od razu po jej spożyciu. Są to przeważnie:
- biegunka;
- gazy jelitowe;
- ból brzucha o charakterze kurczowym;
- wzdęcia.
Do zdiagnozowania nietolerancji laktozy przeważnie wystarczy wykonać zlecony przez lekarza test wodorowy oddechowy, polegający na podaniu pacjentowi określonej dawki laktozy, a następnie zmierzeniu stężenia wodoru w wydychanym powietrzu.
Można także wykonać test tolerancji laktozy, podając odpowiednią ilość laktozy w roztworze wodnym, a następnie oznaczając stężenie w krwi.
Najbardziej wiarygodnym badaniem, jest pobranie wycinka błony śluzowej jelita do analizy histopatologicznej. Jest to badanie inwazyjne, przeprowadzane przy pomocy endoskopu.
W leczeniu nietolerancji laktozy bierze się pod uwagę występujące dolegliwości i stopień ich nasilenia. Zazwyczaj stosuje się trzy rodzaje działania:
- wyeliminowanie z menu produktów, które zawierają laktozę;
- ograniczenie produktów, które zawierają laktozę;
- suplementacja preparatów zawierających farmakologiczną postać laktazy, nie rezygnując z produktów zawierających laktozę.
Nie można w żadnym wypadku lekceważyć zdiagnozowanej nietolerancji laktozy, bo zaniedbana może prowadzić do wycieńczenia organizmu wskutek niedożywienia, zespołu jelita drażliwego, osteoporozy, astmy
Tagi:
laktoza, dieta, nietolerancja laktozy, hiperlaktazja
*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
